Để leo lên thì đừng vội buông tay...

Trước khi sang Nhật, mình đã từng làm việc gần 4 năm tại một công ty giao nhận vận tải ở Hà Nội.

Lúc mới vào công ty, mình là một trẻ trâu ưu tú, vừa lĩnh bằng tốt nghiệp đại học và vác về quê cho bố mẹ 1 tháng trước đó. Ở trường, mình được học rất bài bản về các thể loại nghiệp vụ thương mại quốc tế và xuất nhập khẩu, nói tiếng Anh và tiếng Nhật như thật. Nhưng khi đi làm mình shock gần chết ^^ công việc thực tế quá khác so với mơ ước của mình.

Một phần công việc hàng ngày của mình là điện thoại và email qua lại với nhiều khách hàng và hãng tàu bằng cả tiếng Anh, tiếng Nhật, và tiếng Việt. Thi thoảng trọ troẹ đi dịch cho sếp, đi bàn bạc giá thuê tàu, các phương án logistics, nói chung là có tí thú vị.

Thế nhưng phần lớn lượng thời gian còn lại trong ngày mình phải gọi điện nói chuyện với các bác xe ôm, với các chú lái xe tải, với mấy anh chuyển phát nhanh, hỏi xem hàng và chứng từ đang ở đâu, có bị công an bắt không, có kịp đóng hàng không, có kịp chất lên tàu trước khi tàu xuất bến không.

Thỉnh thoảng mình vẫn đi xuống các bến container, kiểm tra quy cách và mang chổi với khăn ra vệ sinh container để kịp hôm sau đóng hàng.

Có lần, cái container tương đối tốt để đóng hàng nằm ở tầng 2. Bên điều hành bãi bảo mình anh lái xe nâng đi chơi không có mặt, nếu muốn kiểm tra và lau dọn thì mình phải tự leo lên, và "mấy thằng nhân viên hãng khác vẫn leo ầm ầm. Mày ra leo đi." Mình nhắm mắt nhắm mũi cố bám để leo, nhưng leo không nổi. Mình ngồi ở giữa mấy hàng container cao ngất, khóc ngon lành vì không thể hiểu nổi tại sao mình lại phải làm công việc đó.

Đó là chưa kể những lần bộ hồ sơ dày cộp bị trả lại tuy nhiều lần trước vẫn được thông quan vì cán bộ hải quan mới có cách lý giải luật khác 🙁 hoặc phải đánh máy hết thay vì điền tay vào một số phần hay thay đổi trong form, bị doạ xé hồ sơ hoặc để hôm sau mới xử lý trong khi hàng phải rời cảng ngay trong đêm.

Rồi có những ngày mình nghe hàng mấy chục điện thoại phàn nàn của khách về lịch giao/nhận hàng, bị chị khách hàng mắng vì hàng không được giao đúng giờ, bị anh hải quan bắt chạy về làm lại giấy tờ từ đầu, bị chú lái xe tải mắng vì gọi điện lắm trong khi sếp thì sốt ruột cũng mắng vì khi sếp hỏi mình không biết hàng đang ở đoạn nào trên quốc lộ 5.

Nói chung là vất vả.

Nhưng những lúc ấy vẫn không là gì so với những lúc đi cafe với bạn và nhận ra mấy đứa bạn mình đi làm các công việc khác có lương cao gấp mấy lần mình, quần áo sang chảnh, đi ăn tiệc chỗ này, du lịch chỗ kia, đi công tác chỗ nọ, vừa đi công tác vừa chụp ảnh đọc sách ngôn tình lãng mạn ở bể bơi khách sạn ^^

Không biết bao nhiêu lần trong 1 năm đầu tiên mình tự hỏi, mình đang làm cái quái gì ở đây và sẽ học được cái gì từ những "đối tác" xung quanh mình. Mình sẽ học được gì từ mấy chú lái xe bạ đâu nhổ đấy, từ mấy anh điều hành bãi là dân giang hồ nghỉ hưu sớm, và từ mấy chị hải quan mà cái sự áp lực và tẻ nhạt trong công việc hàng ngày khiến họ suốt ngày gắt gỏng (nhưng bù lại các chị ấy lắm tiền ^^ điều hay ho duy nhất mình không học được)

Sự thật là mình học được rất nhiều thứ. Mình học được các loại chi phí xăng xe, chi phí mãi lộ trên mấy trục đường chính ở khu vực đồng bằng Bắc bộ :)) học được những vấn đề trong quản lý nhà nước qua những đoạn hội thoại chắp vá với từng cán bộ hải quan và thuế, học được cách mọi người xếp hàng trong kho một cách dễ hiểu, cách đặt mã số cho mọi thứ, cách làm việc và nói chuyện với đủ mọi người với đủ loại background, từ giám đốc các công ty sản xuất cỡ lớn cho tới xưởng gia công vừa và nhỏ, các chị phòng nghiệp vụ, các anh quản lý kho và nhân viên của các anh chị ấy. Học và thành thạo các thể loại máy tính văn phòng đến mức mình lập được hầu hết các form mẫu bảng biểu, quy trình làm việc và lưu trữ hồ sơ trong công ty, code được mấy file excel rất tiện lợi và vẫn được sử dụng trong công ty ngay cả sau khi mình nghỉ việc cho đến khi họ nhập toàn bộ hệ thống quản lý mới từ bên Nhật sang.

Quan trọng hơn, là mình học được cách nâng cao "độ bám" của mình trong công việc và trong nhiều thứ khác nữa trong cuộc đời, một điều mà Angela Duckworth cho là điều quan trọng nhất để thành công trong cuốn Grit Scale gần đây. Mình thấy mình khá lên và cứng lên sau mỗi ngày làm việc, sau mỗi đợt sự cố, sau mỗi lần tắc đường, cấm đường, sau mỗi lần bị mắng ^^

Mình tự hào về 4 năm làm việc này của mình lắm =) Những câu chuyện mình có, những vấn đề mình thấy trong công việc này đều là cảm hứng cho mình khi làm hồ sơ xin học bổng thạc sỹ và cả tiến sỹ sau này. Rồi khi sang Nhật, mình vẫn được công ty cũ nhờ mấy việc dịch dọt kiếm thêm tiền đi học, hoặc được bác Chủ tịch giới thiệu cho mấy người bạn của bác làm ở bộ này bộ kia và họ giúp mình rất nhiều trong việc xây dựng network.

Đây là những gì mình luôn tự nhắc lại cho bản thân mình mỗi khi có suy nghĩ "Bỏ việc này đi thôi! Vất vả quá! Chán quá! Nghèo quá! Khó quá!" Và hiện giờ, dù mình đang thấy mình như đang chuẩn bị lao vào tường, hoặc một cái gì đó kém êm ái hơn cả thế với cái PhD chết tiệt này, hay mỗi khi những dự án mình đang làm ở MPKEN gặp khó khăn, những lệnh code mình viết ở một chỗ làm thêm khác không chạy, những tài liệu nhận dịch thêm không giao kịp, những hoá đơn chưa thanh toán mà tài khoản đã hết tiền :)) chỉ cần nghĩ về mình bây giờ và cô bé 22 tuổi ở bãi container ngày xưa, mình lại thấy mình trở nên "cứng đầu" hơn một chút, mình lại thấy mình mấy đầu ngón tay nóng lên và tự nghĩ, mình cứ bám chắc vào một chút là sóng gió sẽ qua.

Mình hy vọng những gì mình viết ở đây sẽ có ích cho những ai đang đu bám ở chỗ nào đó ^^ không nhất thiết cứ bám dính lấy một vị trí, nhưng để leo lên thì đừng vội buông tay ^^